ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Ε.Ε. 1400/2002/31-07-2002 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 81 παρ. 3 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΘΕΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (BLOCK EXEMPTION).
Ο νέος κανονισμός 1400/2002 που τέθηκε σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου 2002, είναι αυστηρότερος από τον προηγούμενο κανονισμό 1475/1995 – τον οποίο αντικαθιστά- και από τον κανονισμό 2790/1999, προκειμένου να επιλύσει τα προβλήματα ανταγωνισμού που έχουν εντοπιστεί στον εν λόγω τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ιδίως όσον αφορά στον τομέα της επισκευής και της συντήρησης, δεδομένου ότι στη διάρκεια ζωής ενός οχήματος το κόστος των υπηρεσιών αυτών είναι περίπου ίσο με την αρχική τιμή αγοράς του ίδιου οχήματος.
Πράγματι, ο νέος κανονισμός εισάγει ορισμένες ουσιώδεις τροποποιήσεις όσον αφορά:
Α) την απαλλαγή των συμφωνιών διανομής καινούργιων αυτοκινήτων και ανταλλακτικών
Β) την απαλλαγή συμφωνιών παροχής υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης από εξουσιοδοτημένους και ανεξάρτητους επισκευαστές και άλλους ανεξάρτητους φορείς, όπως οι επιχειρήσεις οδικής βοήθειας, οι διανομείς ανταλλακτικών και οι φορείς παροχής υπηρεσιών σε επισκευαστές.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
- Κατάργηση της υποχρέωσης της ίδιας εταιρίας να παρέχει υπηρεσίες πώλησης και εξυπηρέτησης μετά την πώληση. Αυτό σημαίνει ότι ο προμηθευτής (ο κατασκευαστής του οχήματος ή ο εισαγωγέας του) δεν μπορεί να υποχρεώσει τους αντιπροσώπους να εκτελούν εργασίες επισκευής και συντήρησης ή να διαθέτουν οι ίδιοι ανταλλακτικά.
- Δυνατότητα πώλησης και επισκευής αυτοκινήτων διαφορετικού σήματος – διαφορετικών προμηθευτών – από τον ίδιο αντιπρόσωπο, σε ευδιάκριτο χώρο.
- Διαφύλαξη και ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης των ανεξάρτητων επισκευαστών, δεδομένου ότι οι τελευταίοι εκτελούν κατά μέσο όρο το 50% περίπου του συνόλου των επισκευών αυτοκινήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κανονισμός βελτιώνει τη θέση τους ενισχύοντας τη δυνατότητα πρόσβασής τους σε ανταλλακτικά και τεχνικές πληροφορίες που αντιστοιχούν στην τεχνολογική πρόοδο, ιδίως στον τομέα του ηλεκτρονικού και διαγνωστικού εξοπλισμού. Το δικαίωμα πρόσβασης επεκτείνεται επίσης στην κατάρτιση και σε κάθε είδους εργαλεία, καθότι η πρόσβαση και στα τέσσερα αυτά στοιχεία είναι απαραίτητη, για να μπορεί ένας φορέας να παρέχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης μετά την πώληση.
- Αλλαγή στο καθεστώς της εγγύησης. Εάν ο καταναλωτής έχει αναθέσει εργασίες επισκευής και συντήρησης για το αυτοκίνητό του σε ανεξάρτητο επισκευαστή κατά τη διάρκεια ισχύος της εγγύησης του κατασκευαστή, η εγγύηση μπορεί να χαθεί μόνο αν η εκτελεσθείσα εργασία είναι ελαττωματική. Η θέση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι η γενική υποχρέωση εκτέλεσης εργασιών συντήρησης ή επισκευής μόνο από το εξουσιοδοτημένο δίκτυο κατά τη διάρκεια ισχύος της εγγύησης θα στερούσε από τους καταναλωτές το δικαίωμά τους να επιλέξουν έναν ανεξάρτητο επισκευαστή για τις εργασίες αυτές και, ιδίως στην περίπτωση «διευρυμένης εγγύησης», θα εμπόδιζε τους ανεξάρτητους επισκευαστές να ανταγωνίζονται αποτελεσματικά το εξουσιοδοτημένο δίκτυο. Όλοι καταλαβαίνουμε τη σημασία της παραπάνω προσέγγισης στο ακανθώδες ζήτημα της εγγύησης, στο οποίο πλέον έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει καθένας που μπορεί να τη βεβαιώσει.
- Η πρόσβαση σε τεχνικές πληροφορίες
Για να ασκείται αποτελεσματικός ανταγωνισμός, όλοι οι ανεξάρτητοι φορείς που δραστηριοποιούνται στην επισκευή και συντήρηση πρέπει να έχουν πρόσβαση στις ίδιες τεχνικές πληροφορίες, κατάρτιση, εργαλεία και εξοπλισμό με τους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές.
Ειδικότερα
Α. Η πρόσβαση πρέπει να παρέχεται χωρίς διακρίσεις, άμεσα και με τρόπο ανάλογο προς τις ανάγκες του εκάστοτε ανεξάρτητου φορέα, ενώ οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται με μορφή που επιτρέπει τη χρησιμοποίησή τους.
Β. Είναι ευθύνη του προμηθευτή αυτοκινήτων οχημάτων να λάβει τα αναγκαία μέτρα που θα εξασφαλίσουν στους ανεξάρτητους φορείς την απαιτούμενη πρόσβαση.
Γ. Οι ανεξάρτητοι φορείς πρέπει να έχουν πρόσβαση στις ίδιες τεχνικές πληροφορίες με τους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές.
Δ. Οι ανεξάρτητοι φορείς πρέπει να έχουν πρόσβαση στα ίδια εργαλεία με τους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές. Τούτο περιλαμβάνει χειροκίνητα και μηχανικά εργαλεία, λογισμικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, διαγνωστικό και άλλο εξοπλισμό που απαιτείται για την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης. Όταν ένας προμηθευτής εκμισθώνει εργαλεία στους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές, πρέπει να παρέχει την ίδια δυνατότητα στους ανεξάρτητους φορείς.
Ε. Οι ανεξάρτητοι φορείς πρέπει να έχουν πρόσβαση στην ίδια τεχνική εκπαίδευση που απαιτείται για την παροχή υπηρεσιών επισκευής και συντήρησης με τους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές και με τους ίδιους όρους.
- Αλλαγή του υπάρχοντος καθεστώτος στην αγορά των ανταλλακτικών
Α. Καθορισμός τριών κατηγοριών γνήσιων ανταλλακτικών:
Ι) Ανταλλακτικά που κατασκευάζει ο κατασκευαστής του οχήματος (περίπου 30% του συνόλου των ανταλλακτικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του οχήματος.)
ΙΙ) Ανταλλακτικά που προμηθεύει ο κατασκευαστής ανταλλακτικών στον κατασκευαστή του οχήματος, ο οποίος τα πωλεί στη συνέχεια στους διανομείς του. Από εδώ και στο εξής ο κατασκευαστής των εν λόγω ανταλλακτικών έχει τη δυνατότητα να τοποθετεί στο εμπορικό του σήμα ή λογότυπο σε ορατό σημείο επί των ανταλλακτικών, της συσκευασίας και των συνοδευτικών τους εγγράφων, μαζί με το σήμα του κατασκευαστή του οχήματος που χρησιμοποιεί τα εν λόγω ανταλλακτικά.
ΙΙΙ) Ανταλλακτικά που δεν προμηθεύεται ο προμηθευτής του οχήματος, τα οποία όμως κατασκευάζονται σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα πρότυπα παραγωγής που καθορίζει ο τελευταίος.
Η αλλαγή αυτή στον ορισμό των γνήσιων ανταλλακτικών και στη δυνατότητα του κατασκευαστή των ανταλλακτικών να επιθέτει το σήμα του στο ανταλλακτικό που χρησιμοποιεί ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου επηρεάζει άμεσα και το ζήτημα της εγγύησης, με την έννοια ότι ο επισκευαστής που χρησιμοποιεί ανταλλακτικό των ανωτέρω κατηγοριών ουσιαστικά πιστοποιεί την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει. Συνεπώς, η χρησιμοποίηση γνήσιων ανταλλακτικών από άλλες πηγές εκτός του προμηθευτή ή ανταλλακτικών εφάμιλλης ποιότητας δεν μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εγγύηση του κατασκευαστή του οχήματος.
Β) Απαγορεύεται στους προμηθευτές να περιορίζουν το δικαίωμα των διανομέων και των εξουσιοδοτημένων επισκευαστών τους να προμηθεύονται γνήσια ανταλλακτικά και ανταλλακτικά εφάμιλλης ποιότητας από τρίτη επιχείρηση της επιλογής τους.
Γ) Απαγορεύεται στους προμηθευτές να περιορίζουν το δικαίωμα των διανομέων και των εξουσιοδοτημένων επισκευαστών τους να πωλούν ανταλλακτικά σε ανεξάρτητους επισκευαστές.
Δ) Απαγορεύεται στους προμηθευτές να περιορίζουν το δικαίωμα των κατασκευών ανταλλακτικών να πωλούν γνήσια ανταλλακτικά ή ανταλλακτικά εφάμιλλης ποιότητας σε εξουσιοδοτημένους ή ανεξάρτητους επισκευαστές.
Ε) Συμπέρασμα: Η αγορά και η πρόσβαση των ανταλλακτικών ανοίγει διάπλατα. Με το νέο κανονισμό ωριμάζουν οι συνθήκες για την επένδυση στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Στο χέρι του κλάδου εναπόκειται το κατά πόσο οργανωμένα, μεθοδικά και αποτελεσματικά θα καταφέρει να εισέλθει δυναμικά στο χώρο του ανταλλακτικού, με όλες τις επωφελείς συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης. Ωστόσο η αγορά πιέζει, με την έννοια ότι τεράστιοι οικονομικοί παράγοντες ευλόγως δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση αυτή. Γι’ αυτό απαιτείται άμεση κινητοποίηση του κλάδου, προκειμένου να, μη μείνει πίσω στις οικονομικές εξελίξεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Συμπερασματικά: Μπροστά στα κενά που διαπιστώθηκαν από την εφαρμογή του προηγούμενου θεσμικού πλαισίου στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, η Ε.Ε. προχώρησε σε μία θετική μερική αναθεώρησή του με τη θέσπιση του νέου κανονισμού 1400/2002, ο οποίος ομολογουμένως επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε καίρια ζητήματα ανταγωνισμού. Αυτό όμως, δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι λύνονται άμεσα τα τεράστια προβλήματα του χώρου. Πρώτα από όλα ο νέος κανονισμός τίθεται σε πλήρη εφαρμογή από 1η Οκτωβρίου 2003. το ενδιάμεσο διάστημα είναι μεταβατικό και παρέχεται ως χρόνος προσαρμογής στο νέο θεσμικό πλαίσιο. Η εφαρμογή του κανονισμού τίθεται υπό τον έλεγχο της Γενικής διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε. μόνο η πράξη και η δυναμική παρέμβαση και συμμετοχή του κλάδου και όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του αυτοκινήτου θα δείξουν κατά πόσο τα ωφελήματα και οι προοπτικές που θέτει ο νέος κανονισμός θα αποκτήσουν σάρκα και οστά.
Πηγή:Ευρωπαϊκες Κοινότητες 2001 (http://europa.eu.int/comm/competition/car_sector/)